Ολοκληρώθηκε, εν μέσω εμποδίων, η μετονομασία του οικισμού μας σε Ζαραβίνα με νομοθετική παρέμβαση του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Α. υπέρ του αιτήματος της Κοινότητάς μας. Η παρέμβαση αυτή κρίθηκε επιβεβλημένη ύστερα από τη «ναι μεν, αλλά…» γνωμοδότηση του ΣτΕ (θα αναφερθούμε αναλυτικά παρακάτω) και δε θα ήταν εφικτή εάν δεν υπήρχε η άμεση αντίδραση του Προέδρου της Κοινότητας, Καλέγια Γ., ο οποίος ενημέρωσε –εγγράφως- τους βουλευτές Ιωαννίνων του κυβερνώντος κόμματος:
για τα τεκταινόμενα, με τη βοήθεια των οποίων να αποδεικνύεται ως η πλέον καθοριστική για την αίσια έκβαση του ζητήματός μας.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Την εβδομάδα όπου γινόταν και η εκδήλωση της Αδελφότητάς μας, συζητήθηκε στο Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την ιστορική μετονομασία του οικισμού μας από «Λίμνη» σε «Ζαραβίνα». Η γνωμοδότηση έλαβε α/α 36 με ημ/νία δημοσίευσης την 10.02.2020 (επισυνάπτεται στο τέλος του άρθρου) με το conclusion που λέμε και στα ζαραβινιώτικα να είναι στην παράγραφο 7:
Η μετονομασία της συγκεκριμένης Κοινότητας… είναι κατ’ αρχήν, επιτρεπτή… για συναφείς προς τη διαδρομή της στον χώρο και στον χρόνο λόγους, δεδομένου ότι η ονομασία αυτή προϋφίστατο του ν.3852/2010 και δεν καθορίσθηκε με τις διατάξεις του. Εντούτοις, η μετονομασία οικισμών και η μεταβολή τοπωνυμιών με διαφορετική της ελληνικής γλωσσική προέλευση αποτέλεσε κεντρική επιλογή της Ελληνικής Πολιτείας κατά τον Μεσοπόλεμο και συνεχίστηκε και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν δε αντικείμενο συγκροτημένης πολιτικής με την ίδρυση και λειτουργία ειδικής επιτροπής επιστημόνων προκειμένου να αποτραπούν οι αυθαίρετες και ερήμην της ιστορίας μετονομασίες. Περαιτέρω τα «νέα» ονόματα συμπληρώνουν ήδη έναν αιώνα ύπαρξης και χρήσης, ενώ ο αριθμός των οικισμών και τόπων που μετονομάστηκαν κατά τον ανωτέρω τρόπο ανάγεται σε χιλιάδες. Συνεπώς, το ζήτημα της ανάκτησης παλαιότερης ονομασίας των οικισμών και τόπων αυτών είναι ευρύ, χρήζει δε συγκροτημένης και ενιαίας θεώρησης από την Πολιτεία, όπως και η αρχική τους μετονομασία. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απόσχει από την περαιτέρω επεξεργασία του σχεδίου έως ότου η Διοίκηση δια των αρμοδίων οργάνων της, εκθέσει τις απόψεις της επί του ζητήματος αυτού.
Κοινώς το ΣτΕ, αφού δε μπορούσε να δώσει αρνητική γνωμοδότηση καθώς όλα έγιναν με βάση Νόμο του Κράτους αποφάσιζε να απέχει της διαδικασίας «πετώντας το μπαλάκι» στην Πολιτεία. Για αντίληψη της σημασίας της γνωμοδότησης αξίζει να (ξανα)αναφερθεί η διαδικασία που ακολουθείται για τη μετονομασία ενός οικισμού:
Η γνωμοδότηση του ΣτΕ δεν ήταν δεσμευτική για τον Υπουργό Εσωτερικών-συντάκτη του Π.Δ. αλλά σπανίως υπογράφεται από τον ΠτΔ, εφόσον αυτή είναι αρνητική, καθώς το Π.Δ. μπορεί να προσβληθεί από τον οποιοδήποτε έχει έννομο συμφέρον με αποτέλεσμα την ακύρωση του Π.Δ.
Η γνωμοδότηση του ΣτΕ, δεν ήταν απαγορευτική αλλά δεν ήταν, σίγουρα, κι η επιθυμητή. Δε γνωρίζουμε τις γνωμοδοτήσεις που εκδόθηκαν σε άλλες μετονομασίες οι οποίες και τελικώς πραγματοποιήθηκαν, με σχεδόν την ίδια -ενδεχομένως σλάβικη- ρίζα (Ζαραφώνα Λακωνίας από Καλλιθέα το 2017) ή ακόμα χειρότερα με ξεκάθαρα σλάβικη (Πρόπαν Μαγνησίας από Καλαμάκι το 2014 - ούτε το κλιτικό σύστημα της γλώσσας μας δεν ακολουθεί η συγκεκριμένη ονομασία!..) ελπίζουμε όμως να μην μιλάμε για γνωμοδοτήσεις «δύο μέτρων και δύο σταθμών» που συνηθίζει το ΣτΕ τα τελευταία χρόνια…
Είναι θλιβερό πάντως (για να μπούμε και στην ουσία) ότι το Ανώτερο Δικαστήριο ελέγχου νομιμότητας των διοικητικών πράξεων της χώρας μας, όντας αναρμόδιο, να παριστάνει τον θεματοφύλακα «εθνικών συμφερόντων» μιάς άλλης εποχής εις βάρος της δημοκρατικής θέλησης του Πολίτη και να ξεχνά το ρόλο του ως προστάτη των δικαιωμάτων του. Δυστυχώς ο χρόνος για το ΣτΕ σταμάτησε στο 1909 και στην περιβόητη επιτροπή εκείνης της εποχής για τις μετονομασίες. Το «αντικείμενο συγκροτημένης πολιτικής» θα έπρεπε ορθά να αναφέρεται ως «αντικείμενο συγκεκριμένης πολιτικής» ενώ τα «αντιεπιστημονικά» αποτελέσματα από τη λειτουργία της επιτροπής των επιστημόνων ήταν ακριβώς τα αντίθετα απ΄ αυτά που αναφέρει η γνωμοδότηση. Μετονομάστηκαν 2.500 οικισμοί, ερήμην της ιστορίας και έλαβαν 100-120 ονομασίες απ’ τις οποίες οι μισές ήταν ονόματα Αγίων και οι άλλες μισές δένδρα κ.ο.κ. Ξεχνά (;) να αναφέρει η γνωμοδότηση ότι απ’ τους 2.500 οικισμούς που μετονομάστηκαν μέχρι το 1928, μεταξύ 1909 – 1925 μετονομάστηκαν μόνο 196 (!) και όλες οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν ύστερα από την ψήφιση του «περί συνοικισμών πόλεων ή κωμών» Νομοθετικού Διατάγματος (ΦΕΚ 332/Α) του 1926 όπου μεταξύ άλλων καθίστατο υποχρεωτική η αλλαγή της ονομασίας ενώ προέβλεπε και τα κάτωθι:
Ακόμα όμως και τότε (που όντως υφίσταντο εθνικοί λόγοι) υπήρχαν τεράστιες αντιδράσεις. Ο γνωστός ιστορικός και ονοματολόγος Α. Μηλιαράκης, ηγετική μορφή του αγώνα κατά των μετονομασιών, έγραφε σχετικώς το 1892: «Τα γεωγραφικά ονόματα, τιθέμενα υπό του λαού, πρέπει να μένωσιν αναλλοίωτα, εφ’ όσον ούτος εν τη ιστορική εκδηλώσει τα αποδέχεται... Δεν είναι έργον ούτε ενός ατόμου ούτε κυβερνήσεως η μεταβολή. Τοιαύτα ονείδη δεν εξαλείφονται διά μίας μονοκονδυλιάς αλλά δι’ άλλων εργασιών και μόχθων και θυσιών...» Ο ίδιος έγραφε αργότερα: «Αν τα ονόματα ταύτα είναι ίχνη διαβάσεως ξένων φυλών, τις έχει το δικαίωμα να διαγραφή τα ίχνη ταύτα εκ της ιστορίας; Αν θεωρή τα ίχνη ταύτα βάρβαρα, ας ύψωση αυτός παρ’ αυτά τα ένδοξα μνημεία του νεωτέρου πολιτισμού του» (Φιλόλογος 157/2014, σελ. 461-472). Το ότι τόσα χρόνια μετά, οι φυτευθείσες ονομασίες εκείνης της εποχής έχουν απαξιωθεί σε τέτοιο βαθμό που εγείρονται ζητήματα επαναφοράς προηγούμενων ονομασιών είναι ενδεικτικό της αποτυχίας εκείνου του εγχειρήματος.
Για το γεγονός ότι τα «νέα ονόματα συμπληρώνουν ήδη έναν αιώνα ύπαρξης και χρήσης» χωρίς αντίδραση είναι το αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης διαδικασίας επιρροής διαφόρων παραγόντων κατά την οποία λαοί αγροτοκτηνοτροφικοί, όπως αυτός του ακριτικού μας οικισμού, αφέθηκαν στην τύχη τους ξεχασμένοι από την Ελληνική Πολιτεία, εγκατέλειψαν τον τόπο τους για αναζήτηση καλύτερης τύχης κι αποξενώθηκαν στην πορεία από τα κοινά όπως δυστυχώς κι ο υπόλοιπος ελληνικός πληθυσμός. Άλλωστε ποια Ελληνική Πολιτεία θα έκανε δεκτή τη μετονομασία μας την περίοδο του Εμφυλίου, της Δικτατορίας και του Ψυχρού Πολέμου όταν ακόμα και σήμερα κάποιοι την εχθρεύονται; Αλλά και ποιός γνώριζε ή ασχολείτο με τέτοιου είδους ζητήματα όταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 δεν υπήρχε καν ηλεκτροδότηση στο χωριό και νερό παίρναμε απ΄ το ποτάμι.
Ακόμα πιο θλιβερή όμως είναι η επίκληση της επιτροπής του 1909 αντί της σημερινής επιτροπής επιστημόνων, του Συμβουλίου Τοπωνυμιών. Το Συμβούλιο Τοπωνυμιών, που όπως αναφέραμε, ήταν το αρμόδιο όργανο να ελέγξει την ουσία του ζητήματος αποτελείτο από τους παρακάτω, κατά το ΣτΕ, μάλλον τυχάρπαστους:
Οι ανωτέρω επιστήμονες και Δημόσιοι Λειτουργοί είχαν αποφασίσει κατά πλειοψηφία στη συνεδρίαση της 25.01.2019 (εδώ περισσότερα) ότι όντως συντρέχουν οι λόγοι το χωριό μας να πάρει πίσω την ιστορική του ονομασία καθώς όπως αντλούμε στοιχεία και απ’ το πρακτικό του Συμβουλίου, μέλη που στήριξαν το αίτημά μας ανέφεραν ότι το όνομα Ζαραβίνα δεν έχει καταργηθεί εν τοις πράγμασι, ενώ γινόταν μνεία τόσο στην ομόφωνη απόφαση του Δήμου Πωγωνίου όσο και στο γεγονός ότι η επιτροπή πρέπει να αφουγκράζεται την τοπική κοινωνία. Ότι ακριβώς δηλαδή δεν έκανε το ΣτΕ. Είναι επιεικώς κωμικό στα όρια της γελοιότητας να επικαλούνται κάποιοι το επιχείρημα της επαναφοράς ονομασίας σλαβικής προέλευσης (που κι αυτό δεν είναι σίγουρο), τη στιγμή που αυτή η ονομασία όχι μόνο δεν έχει καταργηθεί αλλά αποτελεί επίσημη ονομασία της λίμνης και ως τέτοια έχει αναγνωριστεί από την Ελληνική Δημοκρατία (ΦΕΚ 572/Β/1983).
Αν δεν αρέσει ο νόμος στο ΣτΕ και φοβούνται φαντάσματα, ας πιέσουν να τον αλλάξουν. Την ουσία και πάλι θα την είχαν χάσει είτε μετονομαζόμασταν σε Ζαραβίνα, είτε όχι. Εμείς και πάλι ως Ζαραβινιώτες/ -ισσες θα αποκαλούμασταν. Ας κρατούσαν την «ταμπέλα» τους. Μέχρι όμως να τον καταργήσουν, κανένας (ούτε το ΣτΕ) δε θα μπορούσε να μας αφαιρέσει το δικαίωμα να θέλουμε να αλλάξουμε και την «ταμπέλα»…
Ύστερα από την έκδοση της γνωμοδότησης όπου ζητούσε εγγράφως τις απόψεις της Πολιτείας (λες και δεν τις είχαν μέσω του Συμβ. Τοπωνυμιών), ο Πρόεδρος της Κοινότητας, ενημέρωσε άμεσα βουλευτές της περιοχής μας για την ουσία και το δίκαιο του αιτήματός μας. Οι συγκεκριμένοι έδειξαν το ενδιαφέρον και την υποστήριξή τους στο αίτημά μας και η μετονομασία του οικισμού μας εντάχθηκε στο νομοσχέδιο του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Α που κατατέθηκε στη Βουλή με την ονομασία «Στρατηγική Αναπτυξιακή Προοπτική των Ο.Τ.Α, Ρύθμιση ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις (άρθρ. 12, παρ. 11)» με ημερομηνία συζήτησης στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης την 24.02.2020 και στην Ολομέλεια της Βουλής την 05.03.2020.
Το νομοσχέδιο που περιελάμβανε -μεταξύ άλλων- δεκάδες διατάξεις διαφόρων υπουργείων, ψηφίστηκε αυθημερόν από τους βουλευτές της συμπολίτευσης, ενώ το άρθρο που μας αφορά, καταψήφισαν (για άλλους λόγους) ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΜέΡΑ25, με τους βουλευτές της Ελληνικής Λύσης να δηλώνουν παρών. (Με τροπολογία που κατατέθηκε αργότερα κατάφεραν και τα Τσερίτσανα, χωριό που διεκδικούσε δεκαετίες τη μετονομασία του, να ενταχθεί στο νομοσχέδιο. Τα 2 χωριά φαίνεται ότι "πάνε πακέτο" απ' την περίοδο του Συμβουλίου Τοπωνυμιών! Έχοντας γνωρίσει τη ναζιστική θηριωδία, ευχόμαστε -σύντομα- να καταφέρουν να λάβουν και τον χαρακτηρισμό "μαρτυρικό")
Απόσπασμα από τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής
Ο νόμος έλαβε την αρίθμηση 4674/2020 και εκδόθηκε την 11.03.2020 στο ΦΕΚ με αριθμό 53 του Α' τεύχους, θέτοντας σε ισχύ την νέα ονομασία και την παλιά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, με μόνη παρατήρηση ότι το άρθρο 12 αναριθμήθηκε σε 11 λόγω απόσυρσης προγενέστερου.
Κλείνοντας μόνο να πούμε ότι το ΣτΕ ζητούσε ενιαία αντιμετώπιση (ώστε να απορρίπτει a priori τις μετονομασίες) και η Πολιτεία "επέστρεψε το μπαλάκι" δίνοντας την καλύτερη απάντηση στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου (σελ. 9), ότι κάθε ζήτημα είναι διαφορετικό και έτσι πρέπει να εξετάζεται:
Τέλος με τις προτεινόμενες διατάξεις μετονομάζεται η κοινότητα Λίμνης… σε κοινότητα Ζαραβίνας και επανέρχεται η αρχική ονομασία της περιοχής… οι λόγοι ονοματοδοσίας μιας περιοχής δεν μπορεί να στηρίζονται αμιγώς σε γλωσσολογικά κριτήρια, αλλά κυρίως η Πολιτεία οφείλει να εξετάζει ιστορικούς, κοινωνικούς και λαογραφικούς λόγους, οι οποίοι επιβάλλουν το τοπωνύμιο. Άλλωστε, η γενικευμένη μετονομασία οικισμών και κοινοτήτων στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και ο εξελληνισμός ονομάτων με τούρκικη, σλάβικη ή αρβανίτικη προέλευση, εξυπηρετούσε ανάγκες εθνικές σε μία ταραχώδη περίοδο που το ελληνικό κράτος προσπαθούσε να παγιώσει τα εθνικά του σύνορα και την κυριαρχία επί των εδαφών του.
Εμείς ως Ζαραβινιώτες, το χρέος μας προς την ιστορία, τους προγόνους και τον τόπο μας το κάναμε. Βάλαμε και ‘μείς ένα λιθαράκι στην συνολικότερη αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και τη σύνδεση των οικισμών της χώρας μας με το παρελθόν τους, πέρα από φόβους και «εθνικά πάθη», μιας που η μετονομασία μας ακολούθησε διαφορετική (μοναδική) οδό ξεπερνώντας γραφειοκρατικούς σκοπέλους, συμβάλλοντας στην γενικότερη βελτίωση του κλίματος που διέπει τέτοιου είδους εγχειρήματα. Με τις όποιες δυνάμεις μας θα προσπαθήσουμε να συνδράμουμε και στα πλέον σημαντικά ζητήματα, όπως η τόνωση και ενίσχυση της επαρχίας μας, παρ' όλη την -κατ’ εξακολούθηση- συστηματική περιθωριοποίηση της περιοχής μας (βλ. Ιόνια Οδός κ.λπ.)...
ΥΓ1. Την υπόθεση της μετονομασίας, εδώ και 2 χρόνια, την «έτρεξαν» λίγοι άνθρωποι. Θεωρούμε ότι τα εύσημα για την επιτυχή έκβαση αυτής πρέπει να αποδοθούν στον Πρόεδρο της Κοινότητας, μιας που χωρίς αυτόν δε θα μπορούσε να γίνει τίποτα. Η Αδελφότητά μας συνέδραμε, αλλά δευτερευόντως και έχοντας υποστηρικτικό ρόλο. Άλλωστε δε θα μπορούσαμε να κάνουμε και κάτι παραπάνω. Το αν θα αλλάξουμε κι εμείς, ως Αδελφότητα, όνομα θα το συζητήσουμε. Τουλάχιστο δεν ελοχεύει πλέον ο κίνδυνος να "φάμε" κανα πρόστιμο όπως όριζε ο νόμος προ 100ετίας περίπου!..
ΥΓ2. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι μετά τις εκλογές το ΥΠ.ΕΣ.Δ.Α ζήτησε ξανά τόσο από τον Πρόεδρο της Κοινότητας όσο και από το Δήμο Πωγωνίου να ξαναλάβουν αποφάσεις για το αν συναινούν με τη μετονομασία! Προς τιμήν του το Δημοτικό Συμβούλιο για άλλη μια φορά την ενέκρινε ομόφωνα και η όλη διαδικασία ολοκληρώθηκε τάχιστα. Στο τέλος του άρθρου, εν είδει ιστορικού, επισυνάπτονται κατά χρονολογική σειρά τα έγγραφα της διαδικασίας.
ΥΓ3. Στο πρακτικό του Συμβουλίου Τοπωνυμιών (όπως αντίστοιχα και στο πρακτικό του ΣτΕ) όπου αναφέρεται ότι εκλήθη στην αίθουσα και εκπρόσωπος του Δήμου, προφανώς και επρόκειτο για λάθος. Ο Δήμος δεν είχε στείλει εκπρόσωπο, μέλος της Αδελφότητάς μας παρουσιάστηκε και φυσικά δεν ειπώθηκε ότι φαίνεται σε χάρτες του 13ου αιώνα το χωριό ως Ζαραβίνα αλλά ότι υπάρχει τουλάχιστον από τότε ως Ζαραβίνα και ως τέτοια απεικονίζεται σε όλους τους χάρτες (εννοείται μεταγενέστερους).
ΥΓ4. Θα ήταν ιδιαίτερη τιμή για όλους εμάς, εάν οποιοσδήποτε από τους προαναφερθέντες βουλευτές Ιωαννίνων (όπως αντίστοιχα και των μελών του Συμβουλίου Τοπωνυμιών) μπορέσει να παρευρεθεί οποτεδήποτε στο Πανηγύρι μας. Η ανοιχτή πρόσκληση ισχύει και για τα μέλη του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ. Οι Ζαραβινιώτες / -ισσες δεν κάνουν διακρίσεις...
{jcomments on}
We have 167 guests and no members online